Dag...... Camino

Omdat we vroeg zijn gaan slapen waren we ook vroeg wakker. Maar we hoeven niet te haasten en dus deden we rustig aan. Het regent buiten en we beseffen weer dat we zo geluk hebben gehad met het weer de afgelopen twee weken.

Om half 10 vertrekken we, de metro is 20 meter van het hotel. We kopen kaartjes en wachten op metro als een man ons in het Engels aanspreekt. Hij is Portugees en vraagt of we de Camino lopen. We zeggen hem dat we hem al gelopen hebben en nu terug gaan naar Nederland. Het is weer een kort maar leuk gesprek. Weer een onverwachte ontmoeting.

De metro is ongeveer een uur tot het vliegveld. Het weer klaart op en we zijn blij voor de Pelgrims die vandaag gaan vertrekken. We voelen ons nog met hun verbonden.

We zijn veel te vroeg maar we vinden een Starbucks en kijken op onze telefoon naar de kroning van King Charles. Er zijn er nog meer die dat doen.

Na een paar rustige uurtjes kunnen we onze bagage afgeven en door de security. We kijken wat winkels en eten een duur hapje (prijzen zijn echt exorbitant op dit vliegveld) en wachten op het moment dat we bij de gate kunnen inchecken.

Na een lange tijd konden we eindelijk het vliegtuig in. We betrokken wat te laat. Het was prachtig weer en een zon groette ons toen we de lucht in gingen. Dag Porto, dag Portugal, dag Camino. Jullie zijn goed voor ons geweest. We gaan als rijke mensen weer terug.

"If you could see the journey whole you might never undertake it; might never dare the first step that propels you from the place you have known toward the place you know not.

Call it one of the mercies of the road: that we see it only by stages as it opens before us, as it comes into our keeping step by single step.

There is nothing for it but to go and by our going take the vows the pilgrim takes: to be faithful to the next step; to rely on more than the map; to heed the signposts of intuition and dream; to follow the star that only you will recognize; to keep an open eye for the wonders that attend the path; to press on beyond distractions beyond fatigue beyond what would tempt you from the way.

There are vows that only you will know; the secret promises for your particular path and the new ones you will need to make when the road is revealed by turns you could not have foreseen.

Keep them, break them, make them again: each promise becomes part of the path; each choice creates the road that will take you to the place where at last you will kneel to offer the gift most needed - the gift that only you can give - before turning to go home by another way."

~ Jan Richardson ~

Porto wat ben je mooi……

Vandaag een toeristische dag in Porto. Mama had ons een cadeautje gedaan en dus konden we met de Hop-on Hop-off bus Porto verkennen. We namen de eerste bus en we zaten met maar weinig mensen. Het weer was schitterend. Het kaartje gaf recht op twee rondes: Porto Castels die helemaal naar Matosinhos gaat en Porto Historico die de binnen stad verkend zowel de noordelijke oever van de Duoro alsde zuidelijke oever. We besloten dus eerst de bus naar Matosinhos te nemen met als doel uit te stappen bij de zee en daarna heerlijk een wandeling op het strand te maken.

Aangekomen was het weer perfect. Het was eb en we konden heel ver wandelen. Er waren heel veel surfers en verder was het heel rustig. De zee, de zon, de rust. We ervaarden het allemaal als een cadeautje. Op de terug weg naar de bus liepen we op de boulevard en er liepen tientallen pelgrims. Allemaal net begonnen in Porto. Het was weer als van ouds “Bon Camino”……… Het is gek maar je voelt dat je nu bij een grote familie hoort van mensen, pelgrims, die voor altijd iets gemeen hebben.

We haalden net op tijd de volgende bus en vervolgden onze weg. Deze bus zat bijna helemaal vol dus we waren blij dat we het eerste gedeelte zo heerlijk hadden kunnen zitten. Er zit ook een audiotour bij in het Nederlands en we leerden veel over de geschiedenis en cultuur van Porto. Na twee uur waren we terug bij het begin punt. Het was onderhand bijna 12 uur en dus besloten we ergens te lunchen. Het werd weer langs de rivier en we vonden een leuke tent waar ze dingen hadden waar we echt zin in hadden. We besloten weer een sangria te nemen en genoten van het heerlijke eten, de zon, de rivier en de sangria. Wat is het leven goed.

We besloten dat een kleine siësta fijn zou zijn om dan aan het eind van de middag de tweede bustocht te doen.

De sangria en de ontspanning liet ons lekker een middag dutje doen. Om kwart voor vier zaten we weer in de volgende bustocht en deze keer ging deze door het historische Porto, de wijk van de Port wijnkelders en de verschillende bruggen over de Douro.

Het was heerlijk weer en we lieten ons heerlijk door Porto rondrijden.

Na de twee uur durende tocht kochten wat pizza en gingen naar onze hotelkamer om alles voor te bereiden voor de terugweg morgen. Het was echt een heerlijke dag in een prachtige stad geweest.

En nu dan echt Porto……..

Vannacht heeft het gehoost hier in Santiago. De komende week wordt er ook heel veel regen verwacht. We hebben zoveel geluk gehad met het weer want de weken ervoor had het ook heel veel geregend. Ik dacht aan al die pelgrims nog onderweg en de paden die ze moeten gaan.

We waren half 8 op om half 9 te vertrekken naar het station. We waren vroeg klaar en dus besloten we om toch al naar het busstation te gaan en daar wat te ontbijten. Het regende weer heftig dus konden we eindelijk onze regen kleding en covers gebruiken. Op het station wat het vol met vertrekkende pelgrims.

Het regende weer flink. Het was een somber afscheid van Santiago. De bus vertrok ietsje later omdat een meneer zijn mobiel kwijt was. De buschauffeur zocht mee en haaste zich niet. We reden nu over de snel weg en namen waar we gelopen hadden kwamen weer voorbij en ergen zagen we ook pelgrims lopen. Het liet ons realiseren wat een wandeling het was geweest.

We deden steden aan waar we waren geweest en steden die nieuw waren. De vier uur vlogen om. Om half 1 (Portugese tijd) kwamen we aan en namen we de metro naar het metro station Aliados dat aan een prachtig plein ligt en waar ook ons hotel voor twee dagen is.

Daar zaten we nog een half uurtje te wachten voor we konden inchecken.

Om twee uur konden we inchecken en kregen we een kamer die uitkijkt op het grote plein. Echt een kamer midden in de stad. We besloten eerst even te rusten. Na twee uurtjes zijn we de stad ingegaan en zijn we gaan wandelen. Eerst naar de brug Ponte Luiz I. Het is een hele speciale met op de top voetgangers en de metro en onder auto’s en voetgangers. Daarna zijn we naar beneden gegaan langs de rivier. Dat was een hele afdaling maar hé we hebben wel voor hetere vuren gestaan. We wilden daar langs de rivier de Douma ergens lekker gaan eten maar ook hier gaan de meeste restaurants pas om 7 uur open. Het was heel verleidelijk om weer de friet of de pizza te kiezen maar we hebben volgehouden en om 7 uur vonden we een heerlijk restaurant waar we pasta en….. Sangria bestelden. Wat was dat lekker en wat een leuke bediening. Het was echt een cadeautje voor onszelf. Op de boulevard wasgeel leven en heerlijke lief muziek uit de jaren 70 en 80. Het was perfect met een licht briesje en de juiste temperatuur.

We knijpen ons zelf steeds omdat we met alles zo geluk hebben gehad. Alles is steeds zo bijzonder verlopen.

Na nog een heerlijke koffie liepen we rustig terug naar het hotel.

Nog wat rommelen en dan gaan we slapen.

Rustdag in Santiago

Vandaag een rustdag, uitslapen tot 9 uur en alles gewoon op ons gemakje doen. Daarna zijn we een wandeling gaan maken door de stad. Eerst zijn we ergens gaan ontbijten. We ontdekken leuke zaakjes waar je gezellig kan zitten. Daarna nog een keer naar de kathedraal om nu rustig met minder mensen deze te bekijken. Wat een prachtig gebouw. Er straalt een rust uit. Nu konden we ook de crypte in om het graf van de Heilige Jacob te bezoeken. Hij ligt in een zilveren kist. Daarna wat souvenirs gekocht. Ik heb een stenen schelp gekocht die ik bij mijn voordeur ga hangen. Heel mooi. Marijke had kaarten gekocht en we besloten om naar het postkantoor te lopen om postzegels te kopen. Daar aangekomen stond er bij de balie dat ze eventjes 5 minuten weg waren. Dus bleven we rustig wachten. Onderhand kwam er een Australisch stelletje ook staan en we raakte aan de praat. Zijn hadden ook de Camino Portugues gelopen en zouden morgen weer terug gaan naar Australië. Ze waren gisteren ook in de Pelgrims mis maar dachten dat de Botafumeiro elke dag zwaaide. Toen ze begrepen dat dit echt uitzonderlijk was was hij heel blij met het filmpje dat ik had gemaakt. Onderhand was er al 20 minuten voorbij gegaan. Er kwam een Ierse man binnen die geweldig goed kon vertellen en het was een geanimeerde conversatie. We lachten om de 5 minuten die onderhand al 30 waren geworden. Andere kwamen binnen en gingen weer. Het is zo bijzonder om even vrienden te zijn, zonder elkaar te kennen. Uiteindelijk kwam de man en kon Marijke haar postzegels kopen en namen we afscheid van de nieuwe vrienden. In de stad kom je steeds bekende gezichten tegen, het is net een dorp waar je je hele leven al gewoond hebt. Iedereen is ook blij om elkaar weer te ontmoeten.

We liepen even naar het station om te zien waar de bus morgen vertrekt en passeerden eerst langs onze kamer om spullen weg te brengen.

Terug zochten we een restaurant op waar we iets konden eten voor de lunch. We vonden een heerlijk restaurant en bestelden weer een zalige salade en een pizza die we deelden. Een biertje en het leven is goed. Op de terugweg liepen we nog even over het plein en kwamen Aimé met haar man en zoon weer tegen. Even weer een praatje en wat is dat leuk om zo mensen tegen te komen. Daarna naar het hotel en alvast wat inpakken voor morgen en vooral rusten. Wat een luxe.

We gingen ook vandaag naar de pelgrimsmis omdat we hoopten dat we de zusjes Carla en Paula vandaag zouden kunnen zien omdat die vandaag aan zouden komen. Via de ijssalon richting de kathedraal dus weer. Daar waren we ook extra vroeg want we wilden dit keer kunnen zitten. We zaten achter gereserveerde plaatsen en op een gegeven moment hoorden we de mensen van die gereserveerde plaatsen zeggen dat vandaag de Botafumeiro weer zou worden geslingerd. Er zijn groepen die daar enkele honderden euro’s voor neerleggen.

Er zijn mensen die verschillende keren naar Santiago lopen en nooit de Botafumeiro zien zwaaien. Wij hebben hem twee keer gezien. Omdat ik bij het gangpad stond heb ik echt een super video kunnen maken. Meestal maak ik een YouTube video van mijn reizen maar dit komt er zeker in.

Helaas hebben we Paula en Carla niet meer gezien. Maar we dragen ons mee in ons hart.

Terug in het hotel hebben we nog wat gegeten en daarna ons klaar gemaakt te slapen. Morgen terug naar Porto.

Camino Portugues: Padron - Santiago de Compostela

VANDAAG IS DE DAG!!!!!!! We waren om 5 uur op en om even over half 6 op weg. Ik had de avond er voor gelezen dat op 500 meter een barretje was van Don Pepe en dat vanaf 5 uur open is. We besloten daar ons ontbijt te nemen. Het was fantastisch. Het hele lokaaltje, want meer was het niet hing vol van dingen die pelgrims hem gegeven hadden. Zie foto’s. Na een heerlijke kop koffie gaf hij ons een omhelzing en een kus op het voorhoofd. Dat doet hij met alle pelgrims, man of vrouw. Het leek dat we de zegen van hem hadden gehad voor de laatste etappe.

Daarna vertrokken we, het donker in. We hadden onze hoofdlampjes weer op en nu kwam ook het rode lampje van pas nu we een aantal keren langs een drukke weg moesten lopen want het hé het was eens niet een weekend of een feestdag.

Het ging lekker en langzaam werd het licht. In de Camino zijn vandaag een aantal keren omweggetjes maar Komoot geeft ook de alternatieve routes aan en ik had die ingeprogrameerd voor de navigatie.

Dat leverde enkele keren komische situaties op. Twee heren, een Engelsman en een Fransman die al van Padron samen liepen liepen ons voorbij. Wij liepen daarna de alternatieve route en op het moment dat wij even op een bankje zaten liepen zij weer voorbij. Na drie keer vroeg de Engelsman hoe dit kon en ik zei dat wij zo nu en dan vliegen.

Het was heerlijk koel en wat waren we blij dat we vroeg vertrokken waren. Vandaag zou het uiteindelijk 25 graden worden en dus elke stap in de koelte was er een. Na 14 km en nog 10 te gaan besloten we ergens iets te drinken. Het was echt een pleisterplaats van pelgrims en zo velen kwamen voorbij die we de afgelopen dagen waren tegen gekomen. Er heerste een verwachtingsvolle en enthousiaste atmosfeer. We zaten net toen Aimé langs kwam en dus spraken we gezellig nog samen even onder het genot van een drankje. En zo liepen we de laatste kilometers naar Santiago. Dat was best nog een uitdaging want het was onderhand best warm en de weg ging gestaag omhoog. Het waren echt de laatste loodjes. Maar tegelijkertijd voelde je je sterk, trots, onoverwinnelijk. Je hebt het gedaan, je hebt het gekund. Zeker er is twijfel geweest maar dan zei ik tegen mezelf dat ik aan niemand iets hoefde te bewijzen. Dit heb ik voor mezelf gedaan.

Om kwart over 12 liepen we het plein op, het Prada do Obradoiro. En dan sta je voor een prachtige kerk. Het plein bruist. Van alle kanten komen de pelgrims van de verschillende Camino’s.

En jij staat daar te midden met je eigen emotie. En met honderden anderen. Ieder staat daar met zijn eigen motief en geschiedenis. Maar na vandaag hebben we een ding gemeen: Het stempel van de Camino. Wat zal ik die groet: Buen Camino gaan missen.

We zochten een stuk schaduw op en gingen zitten. Even tot rust komen. Alles even op je af laten komen. We zagen al die bekende gezichten het plein opkomen. Aimé werd opgewacht door man en zoon. Het was mooi om te zien. Daarna foto’s maken. Een had ik steeds voor ogen, zittend tegen de muur met mijn rugzak naast me kijkend naar de kathedraal. Marijke maakte hem perfect. Deze ga ik uitvergroten!

We zaten waarschijnlijk op de perfecte plaats want velen kwamen er om foto’s te maken. Tot dat José uit Peru er stopte met de fiets. Het was voor hem de derde Camino en hij kwam net aan. Ik maakte ook wat foto’s van hem en zo hadden we een mooi gesprek met hem. Natuurlijk eindigden we met een selfie.

Het was ondertussen al 2 uur en dus besloten we naar het hotel te gaan om in te checken. Het was maar 300 meter van het plein en we kregen een prachtige kamer. Voor twee nachten zijn we onder de pannen en gaan we genieten. Allebei namen we een douche en kwamen we even bij.

Daarna vertrokken we naar het Officina Peregrina om onze Compostela te halen. Het was buiten onderhand bloedje heet. Het was lopen van schaduw naar schaduw. Vlak voor het Officina zagen we de “gemeenschap” (de naam die we aan een groep meiden hadden gegeven) die ons verwelkomden en enthousiast groetten. We maakten weer een selfie en liepen het Officina in. We hadden gelukkig ons al geregistreerd en binnen twee minuten hadden we het mooie document in ons bezit. We kochten nog een koker zodat deze onze reis zou gaan overleven en liepen naar boven waar de huiskamer voor de Lage Landen is. Het is een initiatief van het Sint Jacobsgenootschap in Nederland om een groot gedeelte van het jaar een plaats te hebben waar Nederlandstalige pelgrims even op verhaal kunnen komen en hun verhaal kwijt kunnen. De gastvrouw en gastheer verwelkomden ons hartelijk en met hun was er een echtpaar dat ook uit Porto was komen wandelen. We vertelde elkaar onze verhalen en we hadden een heel leuk uurtje.

Daarna zijn we heerlijk gaan eten en hebben een extra bord salade genomen om onze behoefte van groen en vers eens goed te stillen. We aten alsof we een jaar niet gegeten hadden tot we besefte dat we na het ontbijt van 6 uur die ochtend niets meer hadden gegeten. Wel gedronken! Dus bijna 12 uur daarna aten we weer. Alles ging op!

Nog even terug naar het hotel en toen op naar de kathedraal voor de pelgrimsmis. Die was afgeladen. Ergens in de zijbeuk vonden we een plaatsje op een stenen trap. De mis was echt voor de pelgrims en in tegenstelling tot in Pontevedra ook een stuk in het Engels. En toen…. Kwam de kers op de taart. De Botafumeiro is een wierookvat dat ALLEEN op hoogfeestdagen heen en weer wordt gezwierd. Het is 75 kilo en wordt door acht mannen getrokken om in een swing te komen. Het gaat van zijbeuk naar zijbeuk. En is spectaculair. Vandaag geen feestdag maar toch kwamen de vier mannen in het rood en kregen we het hele spektakelstuk te zien. Wat indrukwekkend en wat bijzonder om dit mee te mogen maken. Ik heb het kunnen filmen van begin tot het eind en omdat we in een zijbeuk stonden kon het niet beter.

De hele kerk was opgewonden want de meesten hadden dit niet verwacht.

Ook wij liepen daarna vol ongeloof naar buiten.

Na nog een boodschapje liepen we terug naar het hotel om voor de rest alleen nog maar rustig te doen. Wat een dag, wat een ervaring, wat een prestatie. We zijn trots en blij en nog heel veel meer.

Deel 12: Aankomst in Santiago

Je hebt het gehaald en bent in Santiago aangekomen. Maar er ligt ook een gevaar op de loer. Peggy Lee zong het al in 1969; 'is that all there is?' En gek genoeg is de aankomst in Santiago voor veel pelgrims verwarrend. Je bent weken of misschien wel maanden op pad geweest naar Santiago. En wat nu? Je bent aangekomen in een grote stad waar het leven zijn gewone dagelijkse gang gaat en waar blijkbaar niemand oog heeft voor jou, die de tocht van je leven hebt volbracht. Op het plein voor de kathedraal sta je tussen andere pelgrims die net zo’ n bijzondere reis als jij hebben gemaakt. En dan besef je ineens dat het voorbij is. De dagen waarop je maar drie zorgen had: waar moet ik heen, waar eet ik en waar slaap ik? De dagelijkse handelingen van opstaan, rugzak of fietstas inpakken, op pad gaan, koffie drinken, lunchen, aankomen bij een albergue, je inschrijven, je installeren, douchen, aan je dagboek (weblog of Facebookpagina) werken, een pilsje drinken op een terras, het menú del peregrino, gaan slapen. Vertrouwde rituelen tegen een dagelijks wisselend decor. Veel pelgrims zijn onderweg gaan beseffen dat het officiële doel weliswaar Santiago is, maar dat het eigenlijke doel de weg ernaartoe is.

Camino Portugues: Caldas de Reis - Padron

We hadden ons verslapen. Om 10 over 6 werden we wakker. Nou ja verslapen…….

In het hostel is het al een drukte van belang. We slapen met alleen maar vrouwen op deze etage en ik kreeg een flashbacks van een tijd dat ik in Italië woonde.

Om kwart voor 7 vertrokken we. Op ons hoofd weer onze hoofdlampjes want die hadden we echt weer nodig. Het was namelijk een bospad. In de donkerte met het beginnende licht was het alsof we een prachtig concert waren beland. Zo veel vogelgezang. Het maakte het ochtendgloren nog specialer.

Na vier kilometer kwamen we langs een barretje en besloten e om ons ontbijt te nuttigen. Koffie, en sapje en een lekkere cake/koek. Ik belde even tante Co die vandaag jarig is en we genoten van ons rust momentje. Daarna weer verder. Het pad wat we volgde ging nu op en neer door een prachtig dal. Het was echt genieten van de mooie natuur. Het enige dat tegenviel waren weer de mountainbikers. Er was weer een tour aan de gang en de kleine wandelpaden waren er eigenlijk niet op berekend om fietsers en voetgangers samen te laten gaan. Vooral bij het naar beneden gaan werd er hard gefietst. Jammer want het voelde voor veel pelgrims niet echt veilig.

Aan het eind van dit lange pad waren bankje en we namen er even op plaats. Er kwamen twee dames op leeftijd langs. Je komt mensen soms iedere dag tegen en soms een paar dagen niet. Je begint ze namen te geven om ze te onderscheiden. Zo noemen we deze twee dames: De tantes. Een jong meisje dat elke dag alleen een klein tasje en een waterfles bij zich heeft en elke dag een andere outfit: de mannequin. Een man die we al van af Porto hebben gezien: de jongen man alleen. Een groep meiden die van allerlei nationaliteit zijn: de gemeenschap. Wie weet hoe wij genoemd worden door anderen.

Het ging lekker voorspoedig. Het weer was ook perfect. In de weken voor we begonnen heeft het veel geregend en ook volgende week wordt veel regen verwacht. En tegelijkertijd is het niet te warm.

We moesten nog drie kilometer toen we even in een bushokje een rustpauze hadden en er een vrouw langskwam. Ze is Nederlandse en we waren haar in Pontevedra tegengekomen bij de pelgrims mis en we kletste even samen over dat het toch nergens op leek. Het gesprek was geanimeerd en we Besloten verder met zijn drieën te lopen. Aimé vertelde dat ze verleden jaar de Camino Frances had gelopen vanaf de Spaans/Franse grens en dat haar man nu de Camino Primitivo met haar zoon aan het wandelen was en ze elkaar in Santiago zouden ontmoeten. Ze waren als gezin verslaafd geraakt aan de Camino

Het was een leuke en gezellige ontmoeting. En zo liepen als vanzelf Padron binnen waar we afscheid namen want zij ging nog 6 km verder. Ons hostel voor vandaag ligt letterlijk aan de Camino en we werden heel hartelijk verwelkomt door de gastvrouw. We kregen zelfs ieder een papieren zak met dingen voor het ontbijt van morgen. Leuk verzorgd. .

We begonnen eerst met weer even op adem komen en lekker te rusten.

De restaurant sluiten hier van vier tot acht en dat meestal de tijd dat we willen eten en vandaag is het ook nog de Eerste mei en dus een feestdag (Dag van de arbeid). We besloten toch de stad in te gaan om te gaan kijken omdat we morgen weer in het donker vertrekken. Het was een zoektocht naar we vonden een cafetaria open. Het is veel junkfood deze dagen maar dat komt wel weer goed als we thuis komen.

In het cafetaria kwamen we de “Gemeenschap” (groep dames van de nacht ervoor weer tegen. We namen de tijd en hadden prima gegeten toen we daar nog even in de Basiliek van San Tiago (Sint Jacob) een stempel konden halen. Een hele mooie!

Nog even hebben we heerlijk aan de rivier op een bankje gezeten. Het was de juiste temperatuur. Wat een geweldig gevoel. Morgen lopen we Santiago binnen, het is ons gelukt. We hebben het lichamelijk zwaar gehad en soms was het emotioneel uitdagend. Door allerlei stadia zijn we gegaan en wat was het allemaal mooi om door te maken. Het zal echt geweldig zijn.

In de kamer aangekomen zijn we ons gaan voorbereiden op de nacht. En gaan we vroeg slapen.

Deel 11: De Botafumeiro

DeBotafumeiro is het grootste wierookvat ter wereld en wordt gebruikt in de kathedraal van Santiago de Compostela.

Volgens overlevering dient de Botafumeiro om de lucht in de kathedraal te zuiveren van onreinheden en onwelriekende geuren van depelgrims, maar in de praktijk geldt het wierookvat als een belangrijke toeristischeattractie. Het is voor bezoekers altijd een verrassing of ze de botafumeiro in bedrijf zien, want van tevoren wordt niet bekendgemaakt of de viering al dan niet plaats zal vinden.

Camino Portugues: Pontavedra - Caldas de Reis

Vandaag kunnen we zeggen:” Overmorgen zijn we in Santiago.” Het komt nu dicht bij. Nog 3 etappes.

We lopen vandaag 22 km naar Caldas de Reis. Om kwart over 6 vertrokken we. De stad was druk met jongeren die de zaterdag nacht nog niet hadden afgesloten. Na een prachtige oude brug liepen we het donker in. Hoofdlampen gingen aan. Het was echt goed dat we die hadden. Het pad ging langzaam omhoog. Niet zo steil als gisteren gelukkig. Boven op de berg, het hoogste punt van de etappe van vandaag wat en wat barretjes maar ze waren niet open. Maar niet getreurd. Vandaag hadden we weer warm water in de thermos dus een kopje koffie kon gemaakt worden. Daarna lekker door. Het was prachtig weer. Een zonnetje, niet te warm en een windje. We kwamen twee Italianen tegen die met ons op de foto wilden en heerlijk kakelden. “O , kunnen jullie ook Italiaans?…” en E kakelden weer verder. Na een tijdje, we hadden er al 11 km opzitten, kwamen we een bar tegen en namen we een ontbijt. Naast ons zaten Spanjaarden net een piep klein rugzakje. “Mujer forte” ( sterke vrouwen) waren we. Ha ha. Daarna weer verder. We hadden in ieder geval ons tweede stempel voor vandaag. Het was een prachtige tocht. Ergens zagen we een bod voor de auto’s dat het nog 40 km is naar Santiago. Voor ons iets meer maar het was een selfie waard.

Er waren vandaar veel mountainbikers op het pad. Vaak hele groepen. Ook met de Caminoschelpen. Het leek er om dat er een groepstour werd gehouden. Het was dus best opletten met het lopen.

Het pad was echt heel mooi door de velden en de wijngaarden en zo kwamen we om 1 uur Caldas de Reis inlopen met nog een uur voor dat we konden inchecken. We kozen een terrasje uit en genoten nog een tijdje heerlijk van het mooie weer. Daarna nog een kilometer voor we bij het hostel kwamen. Onder weg kwamen we nog Eder te zien genieten. En zo waren we om kwart over twee bij Estrella do Camino waar we door een enthousiaste hostes werden ontvangen die veel in het Spaans zei maar waar van wij niets begrepen.

Nog twee dagen en dan zijn we in Santiago. Voor dat we vertrokken keek ik naar doe 220 km, wat een end. Daarna werd het per dag opgedeeld en per dag kijke je naar de kilometers en de kilometers worden zoveel stappen en ineens is Santiago heel dicht bij.

Na heerlijk rustig te hebben gedaan, noedels gemaakt, waren er ondertussen meerder pelgrims aangekomen waaronder een grote groep uit Slovenië.

Na nog wat uurtjes rustig aan doen gingen we weer vroeg slapen.

Deel 9: El Camino Portuguès

De Portugese route, in het SpaansCamino Portuguésgenoemd, begint inLissabon, maar ook andere startplaatsen zijn uiteraard mogelijk. Het is de tweede meest belangrijke route, na de Franse route. Porto is ook een bekend opstappunt, zeker omdat hier met een vliegveld mensen aankomen. Vanaf Porto is het nog 227km. Een traditioneel startpunt is de kathedraal in Porto. Met gele pijlen op het asfalt of op huizen wordt vanaf hier de weg aangegeven.

Deel 10: El Camino Frances

De Franse route, in het Spaans Camino Francés genoemd, is de meest populaire route. De route loopt van Saint-Jean-Pied-de-Port aan de Franse kant van de Pyreneeën naar Roncesvalles aan de Spaanse kant, en vervolgens verder naar Santiago de Compostella door de steden Pamplona, Logroño, Burgos en León.

Camino Portugues: Redondela - Pontevedra

Om half 7 waren we weer op pad.Het was donker en we hebben onze hoofdlampjes opgedaan zodat we in het donker kunnen zien. Dat was echt nodig want we gingen door een donker bos. Het was meteen vol er voor gaan want we moesten aardig klimmen. Voor ons liep een eenzame pelgrim. Hij ging achterste voren de stukken naar beneden. Ik doe het hem niet na. Langzaam werd het licht. En na een steile beklimming moesten we ook weer een steile afdaling af. Onder aan de berg kwamen we in het dorpje Arcade waar we in een barretje met vele pelgrims een ontbijt genoten. Wat deed dat goed. Daarna over een mooie oude stenen brug weer verder. Nu stond de tweede beklimming van de dag ons te wachten. Deze was lang en moeizaam. Veel rotsen om over te klimmen. Er kwamen ook pelgrims op de fiets langs die die stukken hun fiets naar boven moesten zeulen. Niet echt handig.

Het was echt heel pittig. Ieder van ons moest zijn eigen hobbels overwinnen. Niemand doet het voor jou. Het gevolg is ook dat er weer eens lange steile weg naar beneden was.

Onderaan de berg kon je twee wegen kiezen. Een gaan over de weg en een kans een klein stroompje in het bos. We kozen voor het laatste. We hebben prima wandelweer, bewolkt met een temperatuur van ongeveer 16 graden. Het was heerlijk rustig op het pad omdat de meesten de andere route nemen. Een enkele keer moesten we het water oversteken maar dat maakte het ook avontuurlijk. Een lang pad maar nooit saai.

We kwamen even voor 12 uur Pontevedra binnen wandelend. Omdat we pas om 3 uur kunnen inchecken hebben we eerst bij een prachtige kerk even gezeten, stempel gehaald.

Daarna zijn we ergens een pizza gaan eten.Hele lekkere. En nog boodschappen gedaan. Om drie uur konden we ons inchecken. De man achter de Bali sprak zowaar mijn achternaam goed uit. Hij bracht ons naar een kamer met uitzicht op de stad en met?…….. Een prullenbak (in nog geen enkele kamer was een prullenbak) en een waterkoker. Je ziet hoe behoeften basaal kunnen worden.

De kamer had een uitzicht over de oude stad, prachtig. De douche was heerlijk en dan knap je gauw op!

We hadden al warm gegeten dus konden verder rustig aan doen. We kwamen er achter dat er een pelgrimsmis was in de kerk van de Pelgrimerende Maagd. Het leek ons mooi om daar naar toe te gaan.De kerk is gebouwd in de vorm van een schelp en Maria is gekleed in pelgrimskleding. De kerk was afgeladen en we herkende verschillende pelgrims van de afgelopen dagen. Maar de hele mis was in het Spaans en de pastoor hield erg van preken. Geen woord gericht aan de pelgrims. Alleen aan het eind een zegen in het Spaans waarvan je iets kon begrijpen omdat het woord “Peregrino” werd gebruikt. Ik hoorde om me heen in verschillende talen toch enige teleurstelling. Ik hoop dat de mis in Santiago iets pelgrim vriendelijker is. Terug naar het pension om nog even iets te eten en dan weer een dag voorbij en weer een stukje dichter bij Santiago!

Deel 8: Wanneer kan ik een compostela aanvragen?

Degenen die de laatste 100 km naar Santiago te voet of te paard hebben afgelegd en de fietsers die de laatste 200 km hebben gefietst, kunnen in aanmerking komen voor een compostela. In het pelgrimsbureau wordt je gevraagd een formulier in te vullen. Als je aankruist dat je de tocht uit religieuze redenen hebt ondernomen, kun je een compostela ontvangen. Als je sportieve redenen invult, krijg je een simpeler getuigschrift.

De medewerker van het pelgrimsbureau beoordeelt aan de hand van de stempels in je pelgrimspaspoort of je aan die eisen voldoet. Of je nu uit Veghel of Venray komt, vindt men niet zo boeiend, het gaat hen vooral om die laatste 100 of 200 km. Het is daarom verstandig om op die laatste stukken twee stempels per dag te halen. Bedenk daarbij ook dat niet de afgelegde kilometers maar de afstand langs de kortste wegtussen de vertrekplaats en Santiago de Compostela bepalend zijn. Een omweg (zoals de Variante Espiritual of de Ruta del Padre Sarmiento op de Camino Portuguès) maken mag, maar de plaats van vertrek blijft bepalend.